Ο νομός Αχαΐας βρίσκεται στο βόρειο κομμάτι της Πελοποννήσου. Έχει έκταση 3271 τετραγωνικά χιλιόμετρα και περίπου 400 χιλιάδες μόνιμους κατοίκους.

Συνορεύει στα ανατολικά με το νομό Κορινθίας, στα νότια με το νομό Αρκαδίας και στα νοτιοδυτικά με το νομό Ηλείας. Στα βόρεια βρέχεται από τον Πατραϊκό και τον Κορινθιακό Κόλπο και στα δυτικά από το Ιόνιο Πέλαγος και διαθέτει αρκετές όμορφες παραλίες.

Πρωτεύουσα του νομού είναι η Πάτρα, η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, η οποία αποτελεί χάρη στο λιμάνι της την βασική ακτοπλοϊκή πύλη της χώρας προς την δυτική Ευρώπη. Από τις υπόλοιπες πόλεις και χωρία του νομού ξεχωρίζουν το Αίγιο, το Ρίο, το Διακοπτό και τα Καλάβρυτα, ένας από τους πιο αγαπημένους χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα.

Ο νομός Αχαίας είναι στο μεγαλύτερό του μέρος ορεινός. Από τα βουνά του ξεχωρίζουν ο Χελμός, ο Ερύμανθος και το Παναχαϊκό. Ο νομός διαθέτει αρκετά ποτάμια όπως ο Βουραικός και ο Σελινούντας, ενώ από εδώ πηγάζουν και οι ποταμοί Ερύμανθος και Λάδωνας που καταλήγουν στον Αλφειό, το μεγαλύτερο ποτάμι της Πελοποννήσου. Επίσης στο βορειοδυτικό άκρο του νομού βρίσκονται αρκετές λιμνοθάλασσες και η λίμνη Λάμια, ενώ κοντά στα Καλάβρυτα βρίσκεται η λίμνη Τσιβλού που δημιουργήθηκε από φυσική κατολίσθηση το 1913 στην κοίτη του ποταμού Κράθη.
Το κλίμα του νομού Αχαΐας χαρακτηρίζεται σαν εύκρατο μεσογειακό, αλλά μεταβάλλεται ανάλογα με το υψόμετρο και όσο προχωράμε από τα παράλια προς την ενδοχώρα.