Κάθε αναφορά στην ιστορία της Σαλαμίνας, οφείλει να ξεκινά από την περίφημη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, τη ναυμαχία που έχει κάνει το νησί γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το 480 π.Χ. στα στενά της Σαλαμίνας συγκρούστηκαν ο ελληνικός με τον περσικό στόλο, σε μια ναυμαχία που καθόρισε την εξέλιξη της ιστορίας. Οι Πέρσες, έχοντας επικρατήσει στις Θερμοπύλες, κατέλαβαν τη Βοιωτία και την Αττική καθώς και τη σχεδόν άδεια Αθήνα, καθώς οι περισσότεροι Αθηναίοι την είχαν εγκαταλείψει. Οι Έλληνες διαφωνούσαν για το σημείο όπου έπρεπε να δοθεί η τελική μάχη άμυνας με Κορίνθιους και Σπαρτιάτες να επιμένουν για οχύρωση στον Ισθμό και τον Θεμιστοκλή (και τους Αθηναίους)να θέλουν ναυμαχία στη Σαλαμίνα. Με κόπο και τεχνάσματα ο Θεμιστοκλής κατόρθωσε να επιβάλει την άποψή του και έτσι τα περίπου 380 πλοία των Ελλήνων συγκρούστηκαν με τα υπερδιπλάσια των Περσών. Ο στενός χώρος της ναυμαχίας και η τακτική που ακολούθησαν οι Έλληνες τους οδήγησε σε μια μεγάλη νίκη, με τον Ξέρξη να εγκαταλείπει την Ελλάδα με το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του.

Από αρκετούς ιστορικούς η Ναυμαχία της Σαλαμίνας θεωρείται μια από τις καθοριστικές μάχες στην ιστορία, καθώς επέτρεψε τη διατήρηση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού που αποτελεί τη βάση του σημερινού δυτικού πολιτισμού.

Η Σαλαμίνα κατά την αρχαιότητα ήταν αυτόνομο μυκηναϊκό βασίλειο και μάλιστα αναφέρεται ότι συμμετείχε στον Τρωικό Πόλεμο με τον βασιλιά της Αίαντα τον Τελαμώνιο. Αργότερα το νησί θα βρεθεί υπό την κυριαρχία των Αθηναίων και στη συνέχεια θα ακολουθήσει την τύχη της Αθήνας, όσον αφορά τους κατακτητές. Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Φράγκοι και Τούρκοι θα την εξουσιάσουν μέχρι το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 όταν και θα απελευθερωθεί και θα αποτελέσει κομμάτι του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.