Στο Λασίθι, στο ανατολικό τμήμα του νομού, βρίσκεται η Μονή Τοπλού.

Η Μονή Τοπλού είναι ένα από τα γνωστότερα μοναστήρια σε ολόκληρη την Κρήτη. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ιδρύθηκε πάντως υπήρχε σίγουρα κατά τον 14ο αιώνα όταν και λεγόταν Παναγία Ακρωτηριανή. Με το όνομα Μονή Τοπλού αναφέρεται για πρώτη φορά σε τούρκικο έγγραφο του 1673. Οι επικρατέστερες εκδοχές για το νέο της όνομα είναι δύο. Η πρώτη ότι προέρχεται από την τούρκικη λέξη «τοπ» που σημαίνει κανόνι, από το μικρό κανόνι που προστάτευε τη μονή από την εποχή της Ενετοκρατίας. Η δεύτερη θέλει το «Τοπλού» να αποτελεί συγκοπή της φράσης «το πλούσιο μοναστήρι» με την οποία περιέγραφαν όλοι τη μονή λόγω της μεγάλης περιουσίας της.

Όσοι επισκέπτονται τη Μονή Τοπλού μπορούν να θαυμάσουν την πολύ ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική της καθώς και αξιόλογες εικόνες και τοιχογραφίες. Στη Μονή Τοπλού λειτουργεί επίσης Μουσείο Χαλκογραφιών και Ελληνικών Λαϊκών Χαρακτικών ενώ μπορείτε ακόμα να δείτε εκκλησιαστικά άμφια, λάβαρα σταυρούς και άλλα αντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης. Επίσης εδώ θα μάθετε για τη μεγάλη ιστορία της Μονής Τοπλού και τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε κατά καιρούς. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη μονή λειτουργούσε ασύρματος που αναμετέδιδε τις κινήσεις των Γερμανών στα συμμαχικά στρατεύματα. Όταν αυτό αποκαλύφθηκε, οι Γερμανοί εκτέλεσαν τον ηγούμενο Γεννάδιο Συλιγνάκη και άλλους πατριώτες. Τα οστά του ηγούμενου βρίσκονται στο ηρώο που ανεγέρθηκε προς τιμήν τους στη μονη.

Όταν βρεθείτε στο Λασίθι αξίζει να επισκεφθείτε τη Μονή Τοπλού με την πλούσια ιστορία.