Υπάρχουν αρκετές εκδοχές σχετικά με το πώς απέκτησε το όνομά της η περιοχή. Σύμφωνα με τη μυθολογία η Ροδόπη ήταν κόρη του ποταμού Στρυμόνα και μητέρα του Έβρου, ενώ με βάση την ανάλυση της λέξης άλλοι υποστηρίζουν ότι το Ροδόπη προκύπτει από το «ροδίζον χρώμα» που στολίζει την περιοχή όταν τη λούζουν οι ακτίνες του ήλιου στην αρχή και το τέλος κάθε ημέρας.

Δείγματα κατοίκησης της περιοχής έχουμε ήδη από την παλαιολιθική και τη νεολιθική εποχή με την ανακάλυψη εργαλείων αλλά και οικισμών. Αναφορές στη Ροδόπη έχουμε και από τον Όμηρο στην Οδύσσεια, καθώς εδώ τοποθετείται η πατρίδα των Κικόνων και σύμφωνα με μια εκδοχή και το σπήλαιο όπου ζούσε ο κύκλωπας Πολύφημος.

Με την άνοδο του βασιλείου της Μακεδονίας η Ροδόπη γίνεται κομμάτι του, ενώ από το 46 μ.Χ περνάει στα χέρια των Ρωμαίων και αποτελεί ρωμαϊκή επαρχία. Η κατασκευή της περίφημης Εγνατίας οδού βοηθάει στην ανάπτυξη της περιοχής, η οποία μετά την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης το 330 μ.Χ. περνάει στα χέρια της νεοσύστατης Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Στη συνέχεια και με το πέρασμα των χρόνων η περιοχή αποτελεί μήλον της έριδος για Τούρκους και Βούλγαρους που καταπιέζουν τον ντόπιο πληθυσμό μέχρι το 1920 που ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει τη Ροδόπη, ή οποία εντάσσεται οριστικά στο ελληνικό κράτος.